Artikels
Bettie Elias schrijft een boek over tien jongeren met een ongewone levensloop
‘Jonge mensen hebben een stevige elastiek’
'Het belang van een goede opvang is enorm', zegt auteur Bettie Elias. In haar boek 'Het leven zoals het komt' laat zij tien jongeren met een ongewone levensloop aan het woord.
Bettie Elias schreef tot nu altijd fictie voor de leeftijdscategorie 8 tot 12 jaar. Dat domein verliet ze even om een bundeling te maken van tien zeer uiteenlopende getuigenissen van vier tienerjongens en zes meisjes. Hun leven werd ingrijpend beïnvloed door drugs, autisme, pestgedrag, armoede, kanker, een ontwrichte thuissituatie, een zelfmoordpoging of migratie.
Tweeduizend exemplaren van Het leven zoals het komt worden gratis uitgedeeld in Limburgse scholen.
De jongeren met wie ik sprak keken ondanks de soms moeilijke dingen die ze meemaakten allemaal positief of hoopvol naar de toekomst.
Heb je tijdens je gesprekken verhalen gehoord die je anno 2009 niet voor mogelijk hield?
“Ik was niet echt verbaasd over wat ik hoorde, maar wel over de mentale veerkracht van de jongeren met wie ik sprak. Ze keken ondanks de verschrikkelijke dingen die ze meemaakten allemaal positief of hoopvol naar de toekomst. Ik mag niet veralgemenen, maar ik denk dat de meeste jongeren een stevige elastiek hebben, op voorwaarde dat ze de nodige zorg en aandacht krijgen. Ik heb tijdens mijn gesprekken nog maar eens vastgesteld hoe belangrijk het is om kinderen liefde te geven. In een interview met de bekende kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens las ik dat dertig procent van de jongeren in probleemgedrag dreigt te geraken. We gaan dat niet oplossen door meer jeugdgevangenissen of -instellingen te bouwen. Een goede opvang is veel doeltreffender.”
Heb je enig idee waarom tegenwoordig zoveel jongeren in een probleemsituatie verkeren?
“Dat is een samenspel van verscheidene factoren. Een van de oorzaken is ongetwijfeld de druk die de samenleving oplegt. De lat wordt almaar hoger gelegd, waardoor steeds meer jongeren uit de boot vallen. Ook kansarmoede is een belangrijke factor, al denk ik dat we hier stevig moeten nuanceren. Probleemgedrag komt immers ook voor bij jongeren uit de betere klassen. Volgens mij speelt een gebrek aan aandacht een heel grote rol. Wie zich thuis of in de maatschappij verstoten voelt, gaat dingen doen om zich te manifesteren.”
Welk gesprek vond je het meest beklijvend?
“Ik kan er moeilijk eentje uitpikken omdat ze ondanks hun gekwetstheid allemaal getuigden van een ontroerend optimisme. Ik denk nu aan Wouter. Na de dood van zijn moeder - zij stierf aan kanker - kwam hij samen met zijn twee broers in een tehuis terecht. De vader heeft bij zijn nieuwe vrouw twee kinderen en wil de drie zonen uit zijn eerste huwelijk niet meer zien. Toch blijft Wouter optimistisch. Op zeker ogenblik zegt hij: Later wil ik trouwen en kindjes krijgen. Wat ik vooral niet wil, is zoals mijn vader worden.”
Het voorwoord werd geschreven door Koen Buyse van Zornik.
“Koen staat dicht bij de jongerencultuur. Hij wijst erop dat een zorgeloze jeugd niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Hij zegt bovendien dat hij van geluk mag spreken dat hij een degelijke opvoeding en een goede gezondheid had en naar een normale school kon gaan. Het is belangrijk dat een jongerenidool daar de aandacht op vestigt.”
Kinderen leven in een kleine wereld. Een boek is een fantastisch middel om die wereld groter te maken.
Dit weekend begint de Jeugdboekenweek. Hoe gaat het met de lezende jeugd in Vlaanderen?
“Goed, denk ik, ondanks alle onheilspellende berichten over ontlezing. Als ik in lagere scholen een lezing ga geven, merk ik dat er nog een grote belangstelling is. Ik zie dat ook bij mijn jongste dochtertje. Onlangs keerde ze heel enthousiast terug van een lezing van Luc Descamps. Een stimulerende thuisomgeving heeft ongetwijfeld invloed op het leesgedrag.”
Worden er genoeg inspanningen gedaan om het lezen te promoten?
“Vind ik wel. In vergelijking met pakweg dertig jaar geleden is er een enorm aanbod aan jeugdboeken in diverse leeftijdscategorieën. Vorige maand werd gestart met een actie voor alle zevenjarigen in Vlaanderen, 63.000 in totaal. Zij krijgen allemaal een prachtig boek, dat werd gemaakt door 51 auteurs en illustratoren. Waaraan het precies ligt dat het ene kind graag leest en het andere niet, is niet altijd duidelijk. Ik heb vier kinderen en ze lezen allemaal verschillend, van verslaafd tot helemaal niet graag.”
Wat is voor jou het ultieme argument om kinderen aan te zetten tot lezen?
“Een volwassene heeft naast het lezen van boeken nog tal van mogelijkheden om zijn gezichtsveld te verbreden. Hij kan reizen, naar culturele voorstellingen gaan en noem maar op. Voor kinderen ligt dat anders. Zij leven eker tot hun tienerjaren in een klein kringetje. Zelfs als ze dat zouden willen, hebben ze niet de mogelijkheid om hun blik autonoom te verruimen. Daarom is een boek een fantastisch middel om in hun gedachten uit die microkosmos te geraken en hun wereld groter te maken.”
De Standaard en het Nieuwsblad
RS
